Trong bài viết này, mình sẽ chia sẻ cùng bạn về 17 sai lầm mà rất nhiều Calligrapher gặp phải khi mới luyện tập.
Bạn chỉ cần tránh những sai lầm này, bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức và rất nhiều tiền nữa.
Những điều này hoàn toàn dựa vào những quan sát, nghiên cứu và quá trình trải nghiệm của mình. Mình rất vui nếu nhận được chia sẻ về ý kiến về thành quả luyện tập của bạn. Hãy chia sẻ cùng mình bằng cách để lại comment hoặc inbox qua facebook cá nhân của mình https://www.facebook.com/NhuanDaoCalligraphy
Hãy tiếp tục đọc và chia sẻ ngay thông tin này tới bạn bè nhé.
1. Chọn kiểu chữ Calligraphy bạn muốn viết
Trong Calligraphy, có rất nhiều kiểu chữ bạn có thể theo đuổi, các kiểu chữ truyền thống thì có Roman, Rustic, Uncial,Caroline, Gothic, Italic, English Roundhand, Copperplate. Hiện đại hơn bạn có thể chọn 1 kiểu chữ modern Calligraphy hay các kiểu chữ sử dụng Brush Pen.
Nếu phân chia theo loại ngòi thì bạn có thể dùng bút ngòi dẹt, bút ngòi nhọn và bút lông.
Các kiểu chữ truyền thống đã kiểu chữ đã ra đời từ rất lâu, hàng trăm tới hàng ngàn năm, nó đã mất một thời gian dài để hoàn thiện, các kiểu chữ này hầu hết được viết bằng chữ La Mã cổ đại, thường chưa có bộ dấu tiếng Việt, nên khi viết bạn cần thêm rất nhiều sự sáng tạo, thử nghiệm để cho con chữ được cân đối, hài hòa, đẹp và tạo được cảm xúc với người xem.
Các kiểu chữ hiện đại thường mang phong cách cá nhân người sáng tạo.
Tham khảo video cách viết bảng chữ cái kiểu chữ Copperplate
Tham khảo video cách viết bảng chữ cái kiểu chữ Modern Calligraphy
Tham khảo video cách viết bảng chữ cái kiểu chữ Brush Lettering
Tham khảo video cách viết bảng chữ cái kiểu chữ Italic
Sau khi trải nghiệm viết nhiều kiểu chữ và dùng các loại bút khác nhau, mình hiện dành nhiều thời gian nhất để luyện tập kiểu chữ Copperplate, một kiểu chữ truyền thống ra đời từ thế kỷ 16-17, sử dụng bút nhọn, cán nghiêng.
Đây là một kiểu chữ rất phóng khoáng, linh hoạt, với sự tương phản rõ rệt ở mỗi nét thanh đậm của từng con chữ và không ngừng thử thách sự sáng tạo của bạn với những đường nét Flourishing tuyệt vời.
2. Chọn ngòi bút đúng giúp bạn tiết kiệm rất nhiều thời gian
Ngòi bút là một vật dụng rất quan trọng khi bạn viết chữ đẹp. Giai đoạn đầu, bạn sẽ thử rất nhiều ngòi bút, bạn có thể lục tung các trang tìm kiếm trên Google, Facebook, Instagram, Youtube, đọc hàng tá những bài review.
Nhưng thật không may là trải nghiệm của mỗi người rất khác nhau. Và một số bạn mới chỉ trải nghiệm 1-2 lần đã review. Số lượng quá ít ỏi để có thể kết luận nó tốt hay chưa tốt.
Mỗi loại ngòi dẹt và nhọn, bút lông lại có rất nhiều hãng, với độ cứng, độ linh hoạt, cho ra các nét chữ rất khác nhau.
Thật may là bắt đầu bằng ngòi nào thực sự không quá quan trọng. Điều quan trọng nhất là thời gian luyện tập của bạn.
Nếu bạn chọn kiểu chữ Copperplate hay những kiểu chữ sử dụng ngòi nhọn, bạn hãy dùng các loại ngòi như Hunt 22B, Gillott 404, ngòi Nikko G.
Nếu bạn chọn kiểu chữ Italic, Roman hay các kiểu chữ dùng ngòi dẹt, hãy chọn ngòi Speedball style C (Flat nib) C1, C2.
Bạn không cần thử cùng một lúc quá nhiều ngòi.
Mỗi loại ngòi hãy viết trong 1 tuần và chuyển sang loại khác. Nếu bạn đang quen với một loại ngòi nhất định bạn cũng không cần chuyển sang loại ngòi khác cho tới khi bạn thực sự tự tin khi sử dụng.
Một số loại ngòi bút viết Calligraphy
3. Xử lý ngòi bút đúng cách giúp bạn viết tốt hơn
Khi mới sử dụng ngòi lần đầu, bạn có thể gặp trường hợp mực không bám ngòi. Khi nhũng mực chảy hết.
Hoặc mực có bám ngòi nhưng khi viết không ra mực.
Trong các trường hợp này, bạn hãy thử một số cách sau đây:
Cách 1: Bạn cắm ngòi bút mới vào củ khoai tây, điều này giúp cho các chất dầu mỡ còn bám trên ngòi sẽ sạch hết.
Cách 2: Bạn dùng ngòi hơ nhẹ lên ngọn lửa nhỏ. Việc làm nóng giúp cho ngòi không bị trơn, mực sẽ dễ dàng bám vào ngòi bút.
Cách 3: Rửa sạch ngòi bằng xà phòng. Bạn lưu ý dùng xà phòng rồi rửa lại thật sạch bằng nước nhé.
Sau khi xử lý ngòi xong, bạn đặt ngòi vào cán thẳng hoặc nghiêng sao cho ngòi bút song song với độ nghiêng của chữ.
Và hãy bắt đầu luyện tập thôi.
Dùng khoai tây để làm sạch ngòi trước khi viết (ảnh Mirabelle Maker)
4. Chọn loại mực viết phù hợp bạn sẽ có những trải nghiệm tuyệt vời
Hiện tại trên thị trường có rất nhiều loại mực sử dụng cho bút chấm, bạn có thể mua mực có sẵn và bạn cũng hoàn toàn có thể sáng tạo ra loại lực của riêng mình bằng cách pha các thành phần khác nhau để tạo ra loại mực ưng ý nhất.
Tham khảo cách pha mực nhũ, cách tự tạo loại mực bạn yêu thích tại https://www.facebook.com/NhuanDaoCalligraphy/posts/971494809992252
Tuy nhiên không phải tất cả các loại mực đều có thể dùng cho bút chấm mực.
Một số loại mực tốt nhất dành cho viết Calligraphy
Các loại mực dùng cho bút chấm mực cần độ đậm đặc cao hơn so với mực viết bút máy thông thường. Do vậy bạn không nên dùng các loại mực viết bút máy để dùng với bút chấm mực.
Một số loại mực mình hay dùng với bút chấm nhất.
#Walnut Ink: Đầu tiên phải kể đến là mực óc chó tinh thể – Walnut ink. Đây là loại mực được làm từ hạt óc xay nhuyễn. Bạn cần pha mực trước khi sử dụng. Loại mực này trước đây đã được danh họa Leonardo da Vinci sử dụng. Có thể nói đây là loại mực phổ biến, tiện lợi, cho màu nâu sang trọng, tự nhiên, cũng là loại mực mình thường sử dụng nhất.
Pha mực Walnut tinh thể
#Mực Gouache: đây là loại mực giúp cho bạn dễ dàng đem theo mọi lúc mọi nơi và thỏa sức sáng tạo với rất nhiều màu sắc khác nhau. Màu Gouache đã tồn tại hơn 700 năm, nhưng được ít người biết tới hơn màu nước, màu Gouache gồm 3 thành phần chính là sắc tố, chất kết dính và phụ gia. Nó có độ che phủ cao, khô nhanh. Nếu so sánh thì màu Gouache có độ che phủ cao hơn màu nước. Nếu màu Acrylic khô nhanh và không thể sử dụng lại, thì màu Gouache có thể tái sử dụng lại được.
Một tác phẩm viết bằng mực Gouache cũng rất bền màu theo thời gian. Và bạn có thể dùng mực Gouache trên mọi chất liệu.
#Mực màu nước Watercolor: mực màu nước gần như được sử dụng nhiều nhất hiện nay, đặc biệt trong hội họa. Màu nước có quy trình sản xuất đơn giản, dễ sử dụng, bạn cũng dễ dàng tạ thành những hiệu ứng đẹp mắt.
Màu nước thường sử dụng trên giấy chuyên dụng. Do độ che phủ màu không cao, nên mình thường dùng Gouache hơn Watercolor.
#Mực ManuScript, Winsor & Newton, McCaffery’s Penman’s Ink, Mực Higgins Calligraphy, Mực trắng Bleed proof Dr. Ph. Martin’s: Đây là các loại mực nhập khẩu được pha sẵn. Các loại mực này được đóng gói đẹp mắt, sang trọng, viết cho nét chữ đẹp, độ tương phản dày mỏng cao. Bạn nên trải nghiệm.
#Mực Pilot: Là thương hiệu mực đến từ Nhật Bản. Đây cũng là loại mực đầu tiên mình dùng khi tập viết Calligraphy. Loại mực này hiện được bán rất nhiều. Viết trơn, đẹp. Dễ dàng thích hợp với các loại bút chấm.
Tuy nhiên, bạn lưu ý chọn loại mực chính hãng vì hiện tại có rất nhiều bên nhập mực không chính hãng, chiết vào các lọ nhỏ để bán.
#Mực thư pháp Trung Quốc, Mực Sumi Ink, các loại mực tàu dùng cho bút chấm: các loại mực này có độ đậm đặc hơn mực viết bút máy thông thường. Khi viết mực không bám ngòi tốt bằng một số loại mực chuyên dụng.
Một số màu bạn không nên dùng cho bút chấm.
Với trải nghiệm của mình thì một số loại mực sau không nên sử dụng cho bút chấm mực.
#Mực Acrylic: loại mực này khô rất nhanh, nên khi dùng mực dễ bám vào ngòi bút, rất khó làm sạch.
#Mực viết bút máy thông thường: Các loại mực này dùng rất loãng, bám ngòi kém, ra mực không đều.
#Mực tự pha: các loại mực tự pha bạn có thể viết với bút chấm nhưng lưu ý đặc biệt không nên để lâu, thường bị vón cục, khó làm sạch dụng cụ.
5. Chọn giấy viết dành cho người mới học, không nên chọn giấy quá mỏng hay quá dày
Khi mới bắt đầu tập viết chữ đẹp Calligraphy, chọn giấy thực sự khiến mình loay hoay, vì các loại giấy bình thường trên thị trường khi viết thường bị nhòe, in hằn sang mặt sau của giấy nhìn rất mất thẩm mỹ. Còn viết bằng các loại giấy học sinh luyện chữ đẹp thì có quá nhiều kẻ ô nên không nổi chữ viết của mình.
Mình đã mất công đi tìm kiếm và cuối cùng phải đặt in riêng một loại giấy có định lượng 100gr, có thể viết bút chấm mực ở hai mặt mà không hề bị nhòe.
Tuy nhiên, sau này khi càng viết lâu, mình biết được rằng, tất cả đều do mình nhấn quá mạnh khi viết, đặc biệt khi mới bắt đầu viết bạn sẽ thường tập trung vào nét đậm, và cố gắng tạo ra sự tương phản rõ nét giữa nét thanh và nét đậm.
Khi viết đủ nhiều, bạn sẽ không cần ấn mạnh nữa, mà chỉ cần đưa bút một cách tự nhiên, bạn cũng có thể tạo ra các đường nét nhẹ nhàng, bay bổng, mà vẫn tạo được độ tương phản cao ở mỗi con chữ.
Do vậy, nếu bạn mới bắt đầu tập, hãy chọn loại giấy phổ thông đơn giản như giấy Hồng Hà, KLong.
Bạn cũng có thể chọn giấy photo A3. A4 của Double A, PaperOne và in file mẫu giấy có dòng kẻ hướng dẫn chuẩn độ nghiêng này để tập viết.
Sau này bạn có thể dùng thêm một số loại giấy mỹ thuật khác như Dali, Tiziano, Conqueror Laid, Hahnemuhle, Malmero.
Giấy mỹ thuật viết Calligraphy
Khi có thời gian, bạn hãy viết một bài dài trên giấy khổ A1, A2, A3.
Khi viết một bài dài, bạn sẽ có một thời gian tập trung cao độ, bạn thả mình với chữ, tâm trí bạn lúc này chỉ có bạn và chữ. Khi viết xong bạn sẽ thấy thật nhẹ nhàng, khoan khoái.
Mỗi ngày, mình chỉ mong có thật nhiều thời gian để ngồi viết, có mình, có bút mực giấy, nến thơm và âm nhạc nhẹ nhàng. Thật tuyệt đúng không?
Viết Calligraphy trên khổ giấy lớn
6. Tư thế ngồi của bạn giúp bạn ngồi lâu không mỏi lưng
Tư thế ngồi giúp bạn tạo ra những con chữ đẹp, không bị đau mỏi lưng.
Bạn có thể chọn một chiếc bàn hơi nghiêng sẽ tốt cho mắt hơn.
Với bút ngòi dẹt, ngồi viết trên bàn nghiêng sẽ giúp điều tiết lượng mực, và viết dễ dàng hơn.
Với bút ngòi nhọn bạn có thể viết trên mặt bàn phẳng hoặc hơi nghiêng.
Tư thế ngồi thẳng lưng, viết trên bàn nghiêng
Một góc bàn nghiêng của mình
- Góc bút, độ nghiêng chữ
Góc bút và độ nghiêng của chữ đặc biệt quan trọng khi bạn mới luyện tập.
Với kiểu chữ Copperplate, ngòi bút song song với đường kẻ nghiêng 75 độ.
Ở một mức độ cao, khi quan sát, mình thấy các cao thủ thường xoay bút khi viết một cách linh hoạt.
Cách cầm bút (nguồn ảnh IAMPETH)
8. Bỏ qua cơ bản, tập trung vào những chi tiết nhỏ mà bạn thấy đẹp
Đây là lỗi rất phổ biến khi tập Calligraphy. Bạn có thể theo dõi rất nhiều cao thủ, và thấy tác phẩm của họ thật đẹp với những đường nét trang trí khiến bạn mê mẩn.
Sự thật là để đạt được như vậy họ đã có vài năm cặm cụi với các nét cơ bản, với từng chữ cái viết thường và viết hoa.
Do vậy hãy bắt đầu từ những thứ cơ bản nhất.
Hãy quan sát thật kỹ và tập trung sửa từng chi tiết nhỏ tới khi bạn cảm thấy ưng ý nhất.
Calligraphy Box – Bộ luyện tập kiểu chữ Copperplate dành cho người bắt đầu
9. Cặm cụi viết hoài mà chưa đẹp thì phải xem lại cách bạn quan sát
Đây cũng là trường hợp mà nhiều bạn gặp phải. Đó là luyện hoài, viết hoài mà chữ chưa được đẹp.
Trường hợp này có thể có hai nguyên nhân chính:
1 là bạn đang viết một cách quá bản năng, giống như bạn viết tay hàng ngày. Trường hợp này bạn cần biết được đâu là lỗi sai của mình, chỉnh sửa đi lỗi sai đó. Hình thành lên một thói quen mới. Bạn hãy đọc thêm về Muscle Memory (trí nhớ cơ bắp). Khi bạn viết đủ nhiều, các đường nét sẽ đẹp tự nhiên.
2 là bạn đang luyện tập chưa có mục tiêu cụ thể, với bạn lúc này viết chỉ là viết thôi. Điều này sẽ khiến bạn mất rất nhiều thời gian để chữ có thể đẹp hơn. Do vậy, khi mới tập hãy tập trung, suy nghĩ về điều mình cần chỉnh sửa, điều mình muốn chinh phục. Khi đã hiểu và viết chuẩn xác các nét cơ bản, chữ bạn sẽ đẹp.
Nét chữ mình sau 20 ngày đầu tiên luyện tập
10. Viết quá nhanh sẽ khiến bạn bỏ qua các nét nhỏ tạo sự tinh tế của chữ viết
Viết nhanh, viết láu là thói quen của rất nhiều bạn. Trong một số video trên Internet, hầu như đã được thay đổi với tốc độ nhanh hơn để giảm độ dài của video.
Khi viết, bạn hãy viết chậm, để ý tới nhịp thở đều đặn của mình, cầm chắc cây bút. Viết những lời hay ý đẹp, những điều bạn thực sự mong muốn.
Viết chậm cũng giúp bạn kiểm soát lượng mực, viết chuẩn các nét, tạo sự tương phản cao, giúp tác phẩm của bạn chỉn chu và bắt mắt hơn.
Đơn giản là bạn thấy yêu thích và tự hào thì đó đã là thành công.
Một tác phẩm nho nhỏ hàng ngày của mình
11. Chữ đẹp Calligraphy rất khác chữ viết tay thông thường
Rất nhiều bạn thường hỏi là tại sao chữ bình thường có thể đẹp như vậy.
Thực ra Calligraphy và chữ viết tay bình thường rất khác nhau. Có hai loại chữ đó là Formal và inFormal. Hiểu đơn giản là chữ đẹp – viết trang trọng và chữ thông thường.
Viết chữ đẹp Calligraphy là một nghệ thuật trong số rất nhiều lĩnh vực nghệ thuật thị giác. Nó đòi hỏi bạn cần có kiến thức cơ bản về nghệ thuật thị giác về bố cục trình bày, các nguyên lý thị giác, về độ tương phản, …
Sách nghệ thuật thị giác – Tác giả Uyên Huy
Chữ viết tay là chữ bạn ghi chép hàng ngày, không đòi hỏi đáp ứng các nguyên tắc nghệ thuật. Nếu muốn viết nhanh bạn có thể đọc thêm về tốc ký và sketchnote.
12. Luyện tập như một thú vui không có mục đích cụ thể
Điều này mình có đề cập qua ở bên trên. Việc luyện tập cần có một mục đích cụ thể.
Các vận động viên, tới ca sĩ, diễn viên, họa sĩ, … để đạt tới một trình độ nhất định hay có thành tựu trong lĩnh vực của họ, luôn cần sự nỗ lực không ngừng, thời gian luyện tập cao độ.
Nếu may mắn, bạn có thể gặp những người thầy giúp bạn chỉnh sửa nhanh các lỗi của mình.
Có thể còn tuyệt hơn nếu bạn có khả năng quan sát, tự học, và luôn có bài tập để luyện tập có chủ đích cho riêng mình.
Mình rất ngưỡng mộ tinh thần tự học và cách tạo ra các bài tập tự luyện tập của Benjamin Franklin. Ông là một thành viên trong nhóm lập quốc của Hoa Kỳ. Ông cũng là một chính trị gia, nhà khoa học, nhà văn, thợ in, triết gia, nhà phát minh, nhà hoạt động xã hội, nhà ngoại giao hàng đầu thế giới. Hãy đọc tiểu sử của ông để hiểu hơn về kỹ thuật tự học và luyện tập có chủ đích nhé.
Benjamin Franklin
13. So sánh với người khác khiến bạn nhụt chí
So sánh với người khác chỉ tốt khi đó là động lực khiến bạn cố gắng hàng ngày. Quan sát và so sánh còn giúp bạn phát hiện được những cái hay, cái đẹp, và cả cái chưa đẹp để bạn tối ưu con chữ của mình.
Tuy nhiên sự so sánh bề ngoài, quan sát sơ qua đôi khi khiến bạn hoang mang, nhụt chí, mất động lực phấn đấu, cố gắng hoàn thiện hơn mỗi ngày.
Khi bạn đủ yêu thích, đủ đam mê với Calligraphy, bạn sẽ không còn đố kỵ với người khác nữa. Tất cả sẽ chỉ còn là động lực, là niềm tin mạnh mẽ giúp bạn chinh phục những tầm cao mới.
Hãy tận hưởng quá trình viết chữ của bạn
14. Mong muốn viết đẹp thật nhanh
Một điều chắc chắn, bạn không thể viết chữ đẹp sau 1 đêm.
Bạn có thể viết đẹp hơn hàng ngày, mỗi ngày thêm 1 chút. Nhưng để trở thành nghệ sĩ viết chữ đẹp sau 1 tuần, 1 tháng, 1 năm là điều rất khó.
Bạn mất ít nhất 2-3 năm để học một nghề, như nghề lập trình, nghề luật sư, kinh doanh. Bạn cũng có thể mất tới 4-5 năm học đại học để ra trường và làm một nghề nào đó.
Thực tế thì chứng minh rằng, bạn cần 10.000 giờ để trở thành chuyên gia trong 1 lĩnh vực.
Nếu mỗi ngày bạn dành 4 giờ chất lượng thực sự để luyện tập, bạn cần 2.500 ngày luyện tập thường xuyên, từ gần 7 năm luyện tập.
Tất nhiên, bạn có thể rút ngắn thời gian bằng cách tăng thời gian luyện tập chất lượng mỗi ngày.
Do vậy, hãy luyện tập có mục tiêu hàng ngày, và tận hưởng quá trình luyện tập của bạn.
Đó là một hành trình, không phải một đích đến.
Hãy giỏi tới mức không ai có thể phớt lờ bạn
Nhấn bút quá mạnh khiến chữ bị thô, bị nhòe mực trên giấy
Viết bị nhòe mực trên giấy cũng là một lỗi phổ biến khi bạn bắt đầu với Calligraphy.
Nguyên nhân có thể do:
- Bạn chọn loại mực có độ che phủ hay nồng độ chất tạo màu cao
- Do loại giấy quá mỏng
- Nguyên nhân thường gặp nhất là bạn nhấn bút quá mạnh
Điều này sẽ được khắc phục nhiều khi bạn viết quen tay hơn.
Hãy nhấn bút nhẹ ngành, chú ý điều chỉnh ngón tay giữa khi bạn viết. Điều này sẽ giúp con chữ của bạn nhẹ nhàng, bay bổng, mang đậm phong cách cá nhân hơn.
Nhấn bút nhẹ, viết chậm rãi, nét chữ của bạn sẽ đẹp tự nhiên
16. Tập trung quá nhiều vào trang trí – Flourishing
Flourishing là những đường nét bạn thêm vào mỗi chữ cái, có thể là kéo dài thêm, hoặc trang trí thêm, để tạo điểm nhấn, giúp tác phẩm của bạn được cân đối, đẹp mắt hơn.
Khi mới luyện tập, mình đã bị những đường nét này làm mê mẩn, và mình cũng rất mong muốn mình có thể tạo nên những đường nét đẹp đẽ như vậy.
Thực tế khi đặt thêm Flourishing có thể khiến tác phẩm của bạn rối mắt.
Do vậy hãy cân nhắc khi đặt chúng vào từng con chữ.
Để có được những Flourishing đẹp đẽ, bạn hãy tập viết thật nhiều hình oval. Và các đường liên hoàn.
5 vị trí đặt Flourishing: bắt đầu 1 từ, kết thúc 1 từ, nét khuyết trên, nét khuyết dưới, và xung quanh tác phẩm. Hãy luyện tập và quan sát thật nhiều để có được tác phẩm đẹp.
Flourishing giúp tác phẩm đẹp đẽ hơn
17. Quá tập trung vào kết quả mà không tập trung vào quá trình viết
Viết chữ đẹp là một quá trình, giống như cách bạn ngồi thiền vậy.
Từ khi mình biết tới Calligraphy, mình đã miệt mài tập luyện hàng ngày. Dù ít hay nhiều nhưng chưa một ngày nào mình ngừng viết.
Mình cũng không còn tập trung suy nghĩ việc mình sẽ trở thành ai, và sẽ như thế nào. Điều đó không còn quan trọng nữa.
Mình thích cảm giác ngồi viết. Chỉ vậy thôi.
Cách tốt nhất để viết đẹp là hãy viết hàng ngày
Lời kết: trên đây là 17 sai lầm mà bạn có thể sẽ gặp khi bắt đầu luyện tập Calligraphy. Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp các bạn có thêm niềm tin, động lực để bắt đầu hay tiếp tục hành trình của mình.
Hãy luyện tập cùng mình bằng cách kết nối với mình qua Facebook https://www.facebook.com/NhuanDaoCalligraphy
